Coğrafi İşaret Nedir?
Coğrafi işaret, belirli bir coğrafi bölgeden gelen ve bu bölge ile özel bir şekilde ilişkilendirilen ürünlerin kalitesini, ününü veya özelliklerini koruyan bir işarettir. Bu işaret, genellikle bir ürünün belirli bir yerden geldiğini ve o bölgenin özelliklerinden etkilendiğini gösterir. Coğrafi işaretler, bu ürünlerin taklit edilmesini veya yanıltıcı şekilde kullanılmasını önlemeye yardımcı olur.
“Anadolu Çini” veya “Gaziantep Baklavası” gibi coğrafi işaretler, bu ürünlerin belirli bölgelerle ilişkili olduğunu ve bu bölgelerin geleneksel üretim yöntemlerini yansıttığını gösterir.
Coğrafi işaretler genellikle bu ürünlerin coğrafi kökenini, üretim yöntemlerini ve kalite standartlarını koruma altına alarak, tüketicilere ürünün orijinal olduğunu garanti eder.
Doğal ve beşerî unsurların bir araya gelmesi sonucu;
- gıda
- tarım
- maden
- el sanatları ürünleri
- sanayi ürünlerinden
coğrafi işaret veya geleneksel ürün adı korumasından yararlanır.
Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya istisnai durumlarda ülkeden kaynaklanan, tüm veya esas özelliklerini bu coğrafi alana özgü doğal ve beşerî unsurlardan alan, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerin tümü bu coğrafi alanın sınırları içinde gerçekleşen ürünleri tanımlayan adlar menşe adıdır.
Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya ülkeden kaynaklanan, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından bu coğrafi alan ile özdeşleşen, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az biri belirlenmiş coğrafi alanın sınırları içinde yapılan ürünleri tanımlayan adlar mahreç işaretidir.
Geleneksek Ürün Adı Nedir?
Menşe adı veya mahreç işareti kapsamına girmeyen ve ilgili piyasada bir ürünü tarif etmek için geleneksel olarak en az otuz yıl süreyle kullanıldığı kanıtlanan adlar, aşağıdaki şartlardan en az birini sağlaması hâlinde geleneksel ürün adı olarak tanımlanır:
- Geleneksel üretim veya işleme yöntemi yahut geleneksel bileşimden kaynaklanması.
- Geleneksel hammadde veya malzemeden üretilmiş olması.
Kimler Coğrafi İşaret veya Geleneksel Ürün Adı Başvurusunda Bulunabilir?
- Üretici grupları.
- Ürün veya ürünün kaynaklandığı coğrafi alanla ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları.
- Ürünle ilgili olarak kamu yararına çalışan veya üyelerinin ekonomik çıkarlarını korumaya yetkili dernekler, vakıflar ve kooperatifler.
- Ürünün tek bir üreticisi varsa, bu durumu ispat etmesi şartıyla ilgili üretici.